ماهیان خاویاری از گونه های آبزی کم نظیری هستند که از قدمتی چند صد میلیون ساله بر خوردارند و از این رو ماهیان خاویار را فسیلهای زنده جهان می نامند.

خاویار انواع مختلفی دارد که شامل ۲۷ گونه ماهی است و ۶ نوع آن در دریای خزر زیست می کنند. گوشت ماهی خاویار هم مثل سایر ماهی هاست. اما موضوع مهم این است که ارزش ماهیان خاویاری نه به جهت استفاده از گوشت آنان که به واسطه تخم آنان که به خاویار یا مروارید سیاه مشهور است ،می باشد .

خاویار سیاه رنگ طرفداران بیشتری دارد و از نظر صادراتی نیز از اهمیت بسیاری برخوردار است. از گونه های خوش طعم خاویار می توان به خاویار بلوگا، خاویار سوروگا و خاویار آسترا اشاره کرد.

درياي خزر كه بزرگترين درياچه بسته جهان است مناسب ترين زيستگاه اين ماهيان در روي زمين به شمار مي آيد. دریای خزر ۹۳ درصد خاویار جهان را در خود جای داده است.

خاویار در همه جای دنیا یک غذای لوکس محسوب می گردد که عموما به عنوان وعده صبحانه مصرف می شود. بسیاری آن را به شکل خام و یا همراه با تخم مرغ و آغشته به زرده آن میل می کنند و گروهی نیز به اندازه بسیار اندکی از آن را همراه با سبزیجات معطر یا قطعه کوچکی از نان و کره می خورند وآنرا بسیار پر کالری و انرژی زا می دانند و این چنین نیز هست .

خواص خاویار

 خاویار دارای خواص متعددی است. این غذا پرانرژی و دارای طعم لذیذ و بویی خوشایند است. پروتئین های موجود در خاویار آن را به غذایی منحصر به فرد تبدیل کرده است.

از جمله خواص خاویار می توان به موارد زیر اشاره کرد:

این ماده غذایی از ابتلا به بیماری قلبی و عروقی پیشگیری می کند. زیرا غلظت اسیدهای چرب امگا۳ در خاویار بالاست و این ماده برای بیماران قلبی مفید است و نیز از افزایش کلسترول خون پیشگیری می کند.

در خاویار ترکیبی به نام “ctacosand” وجود دارد که نوعی الکل چرب با زنجیره بلند می باشد و پس از اینکه وارد بدن شد، به اسیدهای چرب تبدیل می شود. به عبارت دیگر، سلامت سلول های عصبی با مصرف خاویار حاصل می شود.

تحقیقات نشان داده است افرادی که خاویار مصرف می کنند، کمتر از دیگران در معرض ابتلا به انواع بیماری های روانی و از جمله افسردگی هستند.

خاویار مانع از ابتلا به بیماری های آرتریت رومائید (التهاب مفاصل)، بیماری های دستگاه گوارش و بعضی از انواع سرطان
می شود.

در خاویار آهن زیادی وجود دارد. افرادی که به کم خونی مبتلا هستند، می توانند خاویار مصرف کنند.

خاویار همچنین باعث شادابی و طراوت پوست صورت می شود. ویتامین D موجود در آن موجب تعادل کلسیم و فسفر می‌شود که مصرف آن برای درمان بیماری‌های عفونی مفید است.

اخیرا با اقدامات و تلاش سازمان صنعت، معدن و تجارت و مدیریت امور ماهیان خاویاری استان، محصول مهم و صادراتی خاویار ایران توسط دفتر حمایت از مالکیت صنعت وزارت صنعت، معدن و تجارت، در سازمان جهانی مالکیت فکری (wipo) به ثبت جهانی رسیده است.

همچنین به‌منظور شناسنامه‌دار کردن خاویار ایران، در صورت تصویب طرح «دستورالعمل درج کد بین‌المللی حمایت از اسامی مبدأ محصولات ثبت‌شده در سازمان جهانی مالکیت فکری» از سوی هیئت دولت و تعریف QR Code، تولیدکنندگان و تجار از مزایای ثبت نشان جغرافیایی و ایجاد ارزش‌افزوده بهره‌مند می‌شوند.

خاویار ایران در تاریخ ۱۶ مهرماه ۹۷ به ‌عنوان یک محصول مهم و استراتژیک در بازارهای داخلی و خارجی از اهمیت و جایگاه تجاری و اقتصادی بالایی برخوردار است و ثبت ملی و جهانی این محصول سبب می‌شود تا فرصت رقابت در تولید و فضای تجارت ایجاد شود.