بیشتر عادات غذایی بزرگسالان در سنین کودکی شکل می گیرد و در بزرگسالی، تغییر دادن این عادات و الگو های غذایی کار بسیار مشکلی است. از آنجایی که کیفیت الگوی غذایی نقش شایانی در سلامت افراد دارد، توجه به چگونگی شکل گیری عادات غذایی کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است.
کودکان اغلب وعده های غذایی اصلی را در کنار والدین و به انتخاب ایشان صرف میکنند. ولی میان وعده هایی که میتوانند شامل مواد غذایی مضر باشند اغلب از چشم والدین دور می مانند و متاسفانه بیشتر کودکان در مدرسه خوراکی هایی حاوی انرژی بالا و مواد مغذی پایین مانند پفک، چیپس، شکلات، شیرینی، نوشابه های گاز دار، آبمیوه های صنعتی و سوسیس و کالباس مصرف می کنند که بخش عمده ی آنها را چربی و مواد قندی تشکیل می دهد. این خوراکی های جذاب احساس گرسنگی کودکان را برطرف میکنند و بدون اینکه نیاز های تغذیه ای آنها را تامین کنند، تا مدت کوتاهی به کودکان احساس سیری کاذب می دهند. میان وعده ها میبایست حداقل دو ساعت قبل یا بعد از وعده های غذایی مصرف شوند. اما زمانیکه این میان وعده ها قبل از وعده های غذایی مصرف شوند، اشتهای کودک را به وعده ی غذایی اصلی که از نظر تغذیه کامل تر هستند از بین می برند و به مرور موجب سوء تغذیه و به علت داشتن کالری بالا، باعث بروز اضافه و چاقی در کودکان می شوند.
متاسفانه بسیاری از خانواده ها تهیه ی میان وعده را در مدرسه، با دادن پول توجیبی به کودک به عهده ی او می گذارند. ولی اغلب خوراکی های بوفه های مدارس، ناسالم و بی کیفیت هستند یا حتی ممکن است از تاریخ مصرف آنها گذشته باشد.
گنجاندن میان وعده ی مناسب و مغذی در برنامه ی غذایی روزانه ی کودک، به حافظه ی کوتاه مدت و قدرت یادگیری و همچنین رشد او کمک می کند. از طرفی در هیچ سنی به اندازه ی سن رشد، انسان میل به مصرف میان وعده های زیاد ندارد. پس بهتر است از اشتهای کودک، به عنوان فرصتی برای گنجاندن مواد غذایی مورد نیاز بدن او در رژیم غذایی اش استفاده کنیم.
میان وعده های مفید و مغذی شامل موارد زیر می باشند:
- انواع میوه های تازه ی فصل مثل سیب، پرتقال، نارنگی، موز و … که میتوانید میوه ها را خرد کرده و در ظرف دربسته ی کوچکی قرار دهید تا کودک به راحتی میل کند.
- انواع سبزی ها مثل هویج، خیار، گوجه فرنگی و …
- میوه های خشک مثل کشمش، خرمای خشک، توت و انجیر و برگه های خشک که حاوی انواع ویتامین ها و آهن و منیزیم هستند.
- لقمه های مختلف با نان، پنیر، کره، سبزی، گردو، خیار، گوجه و تخم مرغ.
- ساندویچ میگو یا تن ماهی با خیار و زیتون.
- انواع کوکو و کتلت و … به همراه گوجه، کاهو، خیار و …
- اسموتی با میوه های تازه و ماست کم چرب.
- شیر، شیر بادام، شیر موز، فرنی و شیر برنج.
- غلات سبوس دار حاوی ویتامین ها و فیبر و کلسیم به همراه یک لیوان شیر.
- علاوه بر انواع آبمیوه های طبیعی مثل آب پرتقال و آب هویج و… که میتوانید قبل از مدرسه ی کودک در بطری کوچکی ریخته و در کیف کودکتان قرار دهید، شربت عسل و آبلیموی تازه و شربت عسل و زعفران و هل نیز از نوشیدنی های محبوب و مفید برای کودکان هستند.
می توانید برای جذاب تر به نظر رسیدن خوراکی های سالم، آنها را به شکل های مختلف تزیین کرده یا برش بزنید تا در میدان رقابت با انواع خوراکی های مضر با رنگ ها و شکل های هوس انگیز، خوراکی ها ی سالم توجه و علاقه ی کودک را جلب کنند.
همچنین برای بهبود شیوه ی تغذیه ی کودک، با استفاده از برنامه های آموزشی، کتاب ها و قصه های کودکان و کارتون های مربوط به آموزشِ خوراکی های سالم و ناسالم به کودکان، فرهنگِ تغذیه و اهمیت تغذیه ی سالم را به کودکان بیاموزیم و آنها را به تغذیه ی سالم تشویق کنیم.